Menig imker meldt dat één of meerdere volken op de stand gestorven zijn. Erik Goris kwam ons op donderdag, 22 februari nog eens duiden wat de belangrijkste oorzaken hiervan kunnen zijn.
Naar gewoonte volgen hier een paar meepikkers voor diegenen die niet aanwezig konden zijn op de uiteenzetting:
Een insect heeft geen witte bloedcellen. De verdedigingsreactie tegen ziekten wordt bij hen geregeld door eiwitten. Een tekort aan eiwitten maakt dan ook dat de bijen sneller ziek kunnen worden.
De eiwittenbron voor een bij is het stuifmeel. In een sterk volk zou je in de ideale wereld evenveel stuifmeelramen als broedramen moeten zitten hebben. Het belang van stuifmeel kan je nooit onderschatten. Haal dan ook geen stuifmeelramen weg uit je volken !
Een volk verbruikt ongeveer 50 kg (dat zijn 2.5 van die grote bakkersemmers) stuifmeel per jaar.
Een bij kan haar vetlichaam maar gedurende 10 dagen opbouwen. Toedienen van eiwitten aan een oudere bij kan deze zelfs ziek maken. Suikerdeeg met toegevoegde eiwitten laat je daarom best aan de kant. Het zijn immers de oudere bijen die dit deeg komen opnemen. Je kan beter niet-zoete pasta (stuifmeelvervanger) aanbieden.
Bijen die in een warme zone geboren worden, zullen later doorgaans stuifmeelhalers worden. Bijen die geboren worden in een minder warme zone, worden nectarhalers. Dit geeft al het belang aan van een goede warmtehuishouding in een volk.
In een volk vind je altijd een beperkt aantal doodgravers. Dit zijn bijen die als taak hebben de zieke larven te verwijderen. Vermits ze vaak in contact komen met de ziektekiemen, hebben ze een grote kans om jong te sterven. We moeten dus het idee uit ons hoofd zetten dat bijen bepaalde taken opnemen op basis van de kalender (x dagen oud, geeft taak a etc.). De levensverwachting van een bij wordt bepaald door de taken die ze uitvoert.
Een goed volk heeft meer bijen dan broed. In die situatie gaan de kopklieren van de bijen minder belast worden om de larven te voeden, en gaan de bijen langer leven.
Vanaf het ogenblik dat een bij larven voedt, wordt het juvenielhormoon aangemaakt. Dit maakt dat de bij Vitellogenine aanmaakt en de kopklieren in werking zijn getreden. Dit is een onherroepelijk proces en maakt dat de bij een zomerbij geworden is. Let dus op als er geen broedstop is in de winter. Daardoor gaan al je bijen minder lang leven.
Een duidelijk symptoom van een ziek volk is dat de bijen het broed verlaten bij het openen van de kast.
De Aziatische Hoornaar snoept wat haalbijen weg uit een volk. Dat maakt dat andere bijen de taken van die haalbijen moeten overnemen. Een goed volk heeft een aantal bijen op het reservebankje zitten, die ze dan kunnen inschakelen. Is dat reservebankje echter leeg, dan krijgt het volk het wat moeilijker. Vermits het voedselvergaren een belangrijke taak is, zullen bijen die in principe een andere taak hadden (vb verzorgen van broed) als haalbij geronseld worden. Daardoor wordt de broedverzorging op de duur verwaarloosd. Als het volk zich niet kan herstellen, zullen alle binnentaken verwaarloosd worden ten voordele van het voedselzoeken en volgt een totale instorting van het volk.
Winter je bijen niet te groot in. Je kan gebruik maken van scheidingsplanken om je volk kleiner te zetten. Vulblokken zijn hiervoor niet geschikt.
De slides die Erik gebruikte bij zijn eerste uiteenzetting over het verdwijnsyndroom kan je vinden in het ledenportaal.